Verhalen van vroeger

Door mijn werk kom ik regelmatig in contact met bijzondere mensen. Zo ging ik deze week op interview bij een 98-jarige man. Maar liefst veertig jaar werkte hij ondergronds in de mijn. Dit jaar is het 50 jaar geleden dat de mijnen in Limburg sloten en dus is 2015 uitgeroepen tot Jaar van de Mijnen. Veel van die 'koempels' van toen zijn nu bij onze organisatie in zorg. En daar ging mijn verhaal over.

Onze 23-jarige stagiaire zit zuchtend achter het bureau. Haar stageverslag wil niet zo lukken. "Ga anders met me mee op interview", stel ik haar voor. Ze veert helemaal op. Even later zitten we tegenover de bijna 100-jarige. Al gauw komen de verhalen. Over veertig jaar werken zonder daglicht. Zoveel kilo kolen per dag moest je houwen, anders hing een dreiging boven je hoofd. In oorlogstijd was het 13 dagen werken aan één stuk en dan 1 dag vrij.

 

 

Hij maakte het allemaal mee: een ontploffing, de dood van twee collega's die werden bedolven onder het puin, het wassen van elkaars ruggen na een zware dienst.

Mijn gedachten gaan naar mijn eigen baan. De praatjes bij het koffie-apparaat als je er even doorheen zit.

Als je het koud hebt, zet je de verwarming aan. En in de zomer de airco. Genoeg vakantiedagen per jaar om bij te tanken. Dat is hele andere koek. "Toch ging ik elke dag met plezier" vertelt meneer die middag. "De kameraadschap was onbetaalbaar."

Hij vertelt door. Over de periode voordat hij ondergronds ging. Hoe hij als 13-jarige bij een stoffeerder werkte.

Als een meubelstuk klaar was, moest hij het met de trekkar afleveren. Soms nam hij zijn 9-jarige broertje mee. Dan liepen ze samen zo'n 15 kilometer van Kerkrade naar Heerlen met een volgeladen kar. Van 's ochtends vroeg tot 's avonds laat waren ze onderweg, zonder eten of drinken.  Dat jonge broertje is vorige maand overleden, in de leeftijd van 92 jaar.
"Weet je wat hij op zijn sterfbed zei", vroeg de oud-mijnwerker.
"Hij zei: wist je nog wij twee samen met die kar?"
Zijn ogen schieten even vol.

Af en toe hapt hij even naar adem en neem een slok van zijn koffie. Maar uitverteld is hij nog lang niet.

Als kind sliep hij nog op een bed van stro. Water haalde hij bij de pomp, verderop in het dorp. Met zeven kinderen sliepen ze op 1 kleine kamer.
Inmiddels heeft hij veel mensen verloren, oud-collega's, zijn vrouw en zijn dochter. Maar van elke dag geniet hij en grapjes maken hoort daar zeker bij. Met de dames die hem komen verzorgen bijvoorbeeld.

Ruim anderhalf uur later zit ik met de stagiaire naast me in de auto terug naar kantoor.

"Jij mocht ook gerust vragen stellen" zeg ik haar.

"Ik wist niks meer uit te brengen" zegt ze en werpt haar blik naar buiten.
 "Ik was zo onder de indruk van alles."

Ik kijk haar aan en glimlach.

Volgens mij was dit uurtje leerzamer dan een week op kantoor.

Ik weet het eigenlijk wel zeker....