Een bevlogen man

Voor mijn nieuwste column in het zorgmagazine mocht ik gelukkig weer op pad. Ik ging lunchen bij een 86-jarige meneer die tot vorig jaar nog heeft gevlogen. En hij popelt om binnenkort weer de lucht in te gaan. 

Grote witte wolken domineren de lucht. Op de hoogste verdieping in het appartement waar Jan Begas (86) woont zijn ze goed te zien.  “ ‘Bombewetter’ noemen we dit weer in vliegtermen”,  lacht de oud-piloot terwijl hij naar buiten kijkt. Tot vorig jaar heeft hij nog zelfstandig gevlogen. “Het is als fietsen en zwemmen, zoiets verleer je nooit.” 

Vanwege de coronacrisis zitten we vandaag niet in een lunchroom, maar bij Jan Begas thuis in het appartement waarin  hij tot begin dit jaar nog met zijn vrouw woonde. Sinds februari verblijft zij vanwege haar dementie  in een verpleeghuis. Hij mist haar ontzettend. Maar vandaag wil hij het hebben over leuke dingen. Want ondanks alles voelt hij zich een ‘gezegend mens’. Hij heeft veel mooie dingen mogen meemaken, waaronder die ontelbare vluchten. “Toen ik als jong jongetje in de Tweede Wereldoorlog de vliegtuigen zag overkomen, wist ik al dat ik piloot wilde worden", blikt hij terug. "Op mijn 16^e volgde ik de scholierenopleiding zweefvliegen. Dat werd gezien als basis voor een verdere opleiding bij de luchtmacht. Na twee weken mocht ik al alleen vliegen, schitterend vond ik dat!”

“Dat gevoel van vrijheid is met niets te vergelijken”

Tijdens zijn militaire dienst bij de Koninklijke Luchtmacht bestuurde Jan zijn eerste motorvliegtuig. Hij kreeg vervolgens de kans de straaljagersopleiding in Canada te volgen, maar net in die periode ontmoette hij zijn huidige vrouw. Hij besloot in de radiozaak van zijn broer te werken om bij haar te kunnen blijven. Maar het vliegen bleef hij doen, in zweef- en motorvliegtuigen. In verenigingsverband en later met zijn eigen ‘kist’. Het waren gouden tijden. “Soms bleef je 3 of 4 uur boven. Dat gevoel van vrijheid, dat is met niks te vergelijken! Ik kan dat niemand uitleggen, je voelt je als mens heel klein. Ik weet nog dat ik boven Italië vloog en Onze Lieve Heer bedankte: wat fijn dat ik dit mag mee maken.”

De uitdagingen werden steeds groter: van 300 meter hoogte naar 5000 meter, met alle brevetten die daarbij hoorden. Minstens zo bijzonder als het vliegen zelf waren de kameraadschappen die in de verenigingen ontstonden. “Je hebt elkaar nodig en dat schept een band. Nu nog heb ik contacten met diverse verenigingen en krijg ik regelmatig de kans te vliegen. Vorig jaar verrasten mijn neven me nog met een vlucht in een Fokker S11.” Dit jaar is het er door alle omstandigheden nog niet van gekomen, maar zodra het weer kan, gaat hij de lucht in.” Zijn ogen stralen als hij over het vliegen praat. “Starten en landen mag ik niet meer. Ik heb op mijn 70^e de licentie laten verlopen, maar eenmaal in de lucht mag ik gewoon nog vliegen.”

De wolken trekken over en maken plaats voor de zon. Jan Begas kijkt naar buiten en nipt aan zijn koffie. “Mijn moeder zei altijd: als we op de wereld komen, krijgen we  een rittenkaart mee. En als die op is, is die op. Je kunt geen dag bij of afkopen.  Zo zie ik dat ook. Tel je zegeningen…”