Heloise

Voor mijn vaste column ging ik weer op bezoek bij een oudere. Een ontmoeting met een Surinaams tintje....

Column

Haar hand voelt koud als ik hem schud. Ze kondigt het zelf al aan. “Mijn handen en voeten voelen altijd ijskoud aan.” 

Het contrast met haar warme uitstraling is groot. Ik ben op bezoek bij de 85-jarige Heloise. “Zeg maar Loes" zegt de uit Suriname afkomstige dame. Ze kijkt me aan en haar mond trekt iets omhoog, naar wat lijkt op een glimlach. “Ik had nooit gedacht dat ik later zélf in een zorgcentrum zou belanden”, zegt ze dan nog voordat ik plaats neem op mijn stoel in haar kamer van wijkzorgcentrum.  “Echt nooit over nagedacht.” Zo, die woorden zijn eruit. Ze schuift haar rolstoel iets naar voren. Kaarsrecht zit ze, bijna onbewogen. Klaar om haar verhaal te doen.

Ruim 25 jaar stond Loes aan de andere kant van het bed, waar ze als afdelingshoofd van de avond- en nachtdienst in een verpleeghuis werkte. “Toen ik in 1959 naar Nederland kwam was er net zo’n groot personeelstekort als nu” blikt ze terug. “Door grote tekorten in de zorg werden wij met advertenties opgeroepen vanuit Suriname naar Nederland te komen. Datzelfde zie je nu weer gebeuren.” Ik vraag of ze wist wat ze kon verwachten toen ze als jong meisje deze kant op kwam, haar familie achterlatend. Verbaasd kijkt ze me aan. “Natuurlijk!" Het woord rolt over haar lippen. "Wij Surinamers weten meer van Nederland dan jullie van Suriname weten. Al onze schoolboeken waren Nederlands."

Behalve het veel koudere klimaat, voelde het gelijk vertrouwd. In Den Haag behaalde ze haar diploma tot allround verpleegkundige. Ervaring deed ze op diverse plekken op: in een psychiatrisch ziekenhuis tot een vrouwenkliniek. Pas in Limburg, waar ze terechtkwam voor de liefde, ging ze in de ouderenzorg werken. “Fantastisch” blikt ze terug. “In Suriname groei je op met respect voor ouderen. Het zijn mensen met veel ervaring, waar wij van kunnen leren. Ik behandelde iedereen alsof het mijn eigen grootouders waren. Ik ben dolgelukkig dat ik dit werk zolang heb mogen doen.”

Over die tijd weet ze veel te vertellen. De namen van collega’s met wie ze werkte. De data waarop belangrijke gebeurtenissen plaatsvonden. “Vroeger ging je met 65 naar een bejaardenhuis. Mensen waren toen veel minder hulpbehoevend. Dat zorgde voor een andere band. We hebben veel gelachen met de mensen, maar ik wist ook precies wanneer ik professioneel moest zijn.” Ze heft haar vinger in de lucht om die laatste woorden kracht bij te zetten. Wat voor zuster was u, vraag ik? Ze haalt haar schouders op. “Ik zou het niet weten. Ik ben zoals ik ben.” Maar uit de verhalen die volgen blijkt dat ze wel degelijk het verschil heeft kunnen maken voor bewoners. Zelfs nu nog wordt ze op straat herkend. “U heeft vroeger zo goed voor mijn moeder of vader gezorgd” klinkt het dan. Die complimenten doen haar goed. “Ik zou gek worden op een stoel” zegt ze, duidend op een kantoorbaan.  “Ik heb altijd willen zorgen. Bewoners verzorgde je letterlijk tot het einde. Lievelingstrui aan, of een rozenkrans tussen de handen als mensen katholiek waren. Zoveel dankbaarheid dat je daarvoor terug kreeg van de naasten! En het contact met collega’s was als een tweede familie. Weet je dat ik nog bij 7 oud-collega’s op de koffie ga als ze jarig zijn?”

"Nooit gedacht dat ik hier zelf terecht zou komen"

“Nooit gedacht dat ik zelf hier terecht zou komen.” Ze spreekt de woorden nog eens uit. Tegelijk is ze blij met de goede zorg en de ruime woning. “Kijk maar eens achter die deur, dan zie je mijn slaapkamer” zegt ze trots en toont me ook de ruime badkamer. “Vroeger hielp ik anderen; nu druk ik op de knop als ikzelf iemand nodig heb. De zorg is meer dan goed en er is veel te doen hier. Ik heb een mooi leven gehad. Ik ben tevreden en gelukkig met mijn kinderen en kleinkinderen. Weet je wat het is: als je warmte geeft, krijg je die ook terug.” Met die woorden drukt ze me opnieuw de hand bij het afscheid. Haar warme lach vult de kamer. Ik voel de kou van haar handen niet meer. ..