Mijn laatste column

De afgelopen vijf jaar kwam ik voor het schrijven van mijn columns bij heel wat mensen achter de voordeur. Ze vertrouwden me, niemand uitgezonderd, al gauw hun levensverhaal toe. Zoals de jonge dertiger die niet meer wilde leven, de krasse 105-jarige die nog auto reed en de ex-alcoholist over hoe hij nog elke dag aan drank dacht. Het waren stuk voor stuk pareltjes die me meezogen in hun levens en me nieuwe inzichten gaven. Onlangs schreef ik mijn laatste column in deze vorm, want het magazine krijgt een andere opzet.

Het gesprek voor deze laatste column was met de 100-jarige Jo. Hij was slechthorend, dus het was heel lastig om mijn vragen te stellen, maar ook dat is hoe het kan zijn. Mijn oog viel meteen op zijn doorleefde handen en ik vroeg of ik daar een foto van mocht maken. Dat mocht.

De column is inmiddels gepubliceerd en gisteren kreeg ik ineens een telefoontje van een meneer die 50 jaar geleden met Jo had samengewerkt op de mijn. Ze waren elkaars vertrouwenspersoon en hadden een hele fijne band. Na de mijnsluiting hadden ze elkaar nooit meer gezien en nu las hij mijn column over zijn vroegere vriend. Binnenkort spreken ze samen af. Hoe mooi is dat...?  

Column

De zon schijnt door het raam naar binnen en verlicht het glas rode wijn dat op tafel staat. “Een wijntje mag wel op mijn leeftijd” excuseert Jo Handels zich met een lach. Helemaal mee eens: als je 100 jaar bent, mag dat. “100 jaar en twee maanden” verbetert de eeuwling me als ik naast hem plaatsneem op zijn kamer. Zijn mooi doorleefde handen liggen gevouwen op zijn schoot. Vanwege zijn gehoorproblemen schuif ik steeds een beetje dichterbij. “Dit is echt een handicap” verzucht hij wijzend naar zijn oor. “Even een praatje maken is er niet meer bij. Daarom ben ik ook niet meer vaak in het restaurant, al die geluiden door elkaar. Vooral de vrouwen. Die kwebbelen meer dan dat ze eten.” Hij kijkt me ondeugend aan. Bokkensprongen behoren tot het verleden, maar af en toe een grapje kan geen kwaad.

"Vrouwen kwebbelen meer dan dat ze eten"

Hij is de oudste bewoner van het zorgcentrum, maar wordt op eigen verzoek als laatste klaargemaakt voor de nacht. Ook een middagdutje is niet aan hem besteed. Zijn wereld is met de jaren een stuk kleiner geworden, maar tegelijk heeft hij ook minder de behoefte om onder de mensen te zijn. “Ik had een grote vriendenkring, maar wie leeft daar nog van? Niemand! In een groep hoor ik alleen geruis. Dan kun je toch beter op je kamer zitten, niemand die je hindert. Een beetje lezen en tv kijken.” 

Naast zijn glaasje wijn ligt een moderne thriller. Daarvan leest hij er gemiddeld één per week. Op tv staat regelmatig voetbal op. Dat doet hem terugdenken aan zijn jonge jaren waar hij bij de boer in de wei achter de bal aan rende. Mooie tijden. Ook de jaren als jongvolwassene waren mooi. Ruim twee jaar was hij in Nederlands-Indië als vrijwillig militair. “Prachtig land en dan die kameraadschap onderling! Ik hou nog steeds van dat exotisch eten. Op mijn 100^e verjaardag hadden we Indische hapjes.”

Die verjaardag zit nog vers in het geheugen. De burgemeester stond die dag op de stoep met een grote bos bloemen. Naast dat bezoek werd hij gehuldigd tijdens een wedstrijd van zijn favoriete club Roda JC. Aan uitstapjes doet hij sporadisch mee. Maar als, dan geniet hij met volle teugen. Van het bezoek aan het kerkhof in Margraten, de bierbrouwerij, of een advocaatje drinken in Bocholtz. “En elke vrijdag een visje op de markt.” Een geheim voor het ouder worden heeft hij niet. “Gewoon blijven ademen.”

"Mijn geheim voor ouder worden? Gewoon blijven ademen!"

In zijn werkende leven was Jo administrateur. Hij maakt met zijn hand de beweging van een pennenstreek. Eerst bovengronds op de Domaniale mijn en later bij Medtronics. Zijn vrouw moet hij al dertig jaar missen, maar met zijn kroost, waaronder vijf achterkleinkinderen, voelt hij zich toch gezegend. De benen willen niet meer, net als de oren. Af en toe ‘sjoebt’ hij even op van alles en dat lucht op.  Hij nipt aan zijn glas rode wijn om die woorden kracht bij te zetten.” Gewoon blijven ademhalen dus. 

En af en toe dat wijntje.